Zaćma – czym jest, jak rozpoznać i leczyć?
Powszechnie uważa się, że zaćma dotyczy jedynie seniorów. Jednak wbrew powszechnej opinii przypadłość dotyka nie tylko osób, które przekroczyły określony próg wieku. Może towarzyszyć człowiekowi od urodzenia lub być efektem urazu. Zawsze jednak skutkuje pogorszeniem ostrości widzenia i postrzegania barw.
Zaćma – Czym jest?
Zaćma określana jest również, jako katarakta. To zmętnienie soczewki oka będące skutkiem zaburzeń zachodzących w jej przemianie materii oraz przejrzystości. Może to zakończyć się nawet całkowitą utratą widzenia. Najbardziej powszechną jest ta pojawiająca się w sposób naturalny u osób powyżej 50. roku życia. Zdarza się jednak, że zaćma występuje jako choroba wrodzona. Może zostać nabyta wskutek np. przebytego urazu.
Przyczyny występowania zaćmy nie są do końca znane. Za główną uważane jest starzenie się organizmu człowieka i zaburzenia metaboliczne towarzyszące temu procesowi. U osób młodszych zaćma pojawia się, jako choroba współistniejąca np. z krótkowzrocznością lub cukrzycą. W każdym przypadku uznawana jest za główną przyczynę utraty jakości widzenia i upośledzenia wzroku.
Zaćma – Jak rozpoznać?
W przypadku zaćmy starczej, czyli tej pojawiającej się u osób po 50. roku życia, można zdiagnozować ją na podstawie kilku objawów. To m.in. zaburzenia widzenia lub jego całkowita utrata. Zaburzenia charakteryzują się postrzeganiem obrazu jako zmętnionego i bez wyraźnych konturów. Wraz z powiększającym się zaćmieniem źrenicy można zaobserwować, że ostrość widzenia zmniejsza się do poczucia światła. Zauważalna jest również zmiana koloru źrenicy – z czarnego do szarobiałego.
Z kolei zaćma wrodzona towarzyszy człowiekowi już od momentu jego narodzin lub pierwszych lat życia. Zmętnienie soczewki oka może być całkowite lub połowiczne. Uważa się, że ten rodzaj zaćmy jest efektem anomalii metabolicznych, chromosomalnych lub przyjmowaniem przez kobietę w okresie ciąży niektórych leków, a także jej zakażenie chorobą wirusową, np. grypą lub różyczką.
Przez długi czas rozwijania się zaćmy wrodzonej, choroba może nie dawać żadnych objawów poza zaburzeniami widzenia. W niektórych przypadkach można zauważyć szarą źrenicę, oczopląs lub częsty odruch uciskania przez dziecko oka palcem lub piąstką. Nieco starsze dzieci mają problem z poruszaniem się i rozpoznawaniem otoczenia. Niepokojącym objawem może być również przykładanie przedmiotów blisko oczu, by dobrze mu się przyjrzeć. Zdarza się, że zaćma wrodzona ujawnia się dopiero w wieku szkolnym.
Zaćma – Jak leczyć?
Zaćmę leczy się chirurgicznie. Zdarza się, że pomimo operacji jakość widzenia nie poprawia się. Brak ostrości spowodowany jest chorobami współistniejącymi z kataraktą. Może to być np. zwyrodnienie siatkówki lub brak nerwu wzrokowego. Leczeniu zaćmy pacjent może poddać się tylko raz.
Czy można uniknąć zaćmy? Niestety – na to, czy wystąpi ona w naszych oczach, nie mamy wpływu. Możemy jedynie ograniczyć czynniki zwiększające takie ryzyko. Warto więc ograniczyć palenie papierosów i zadbać o swoje oczy m.in. chroniąc je przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym.
